جمعیت رو به افزایش پاکستان خطری کم‌تر از یک بمب هسته‌ای نیست. پاکستان به عنوان یکی از کشورهای پرجمعیت جهان، با مسائل گوناگونی به لحاظ جمعیت مواجه است. گفته می‌شود که جمعیت پاکستان در حال حاضر ۲۰۱ الی ۲۰۲ میلیون نفر است. پاکستان ششمین کشور بزرگ جهان به لحاظ جمعیت است. مطابق ششمین سرشماری پاکستان که در سال ۲۰۱۷ میلادی انجام گرفت، جمعیت کشور ۲۰۷۷۷۴۵۰۲ (دویست و هفت میلیون و هفتصد و هفتاد و چهار هزار و پانصد و دو) نفر است. مطابق این آمار در نوزده سال گذشته ۷۵۴۲۲۲۴۱ (هفتاد و پنج میلیون و چهارصد و بیست و دو هزار و دویست و چهل و یک) نفر به جمعیت کشور اضافه شده است که این رقم افزایش ۵۷ درصدی جمعیت در طیّ ۱۹ سال گذشته را نشان می‌دهد. مطابق آمار کنونی، جمعیت مرد و زن در کشور تقریباً مساوی است. جمعیت مردان قریب به ۵۰۱۰۰۰۰۰ (پنجاه میلیون و صد هزار) نفر بیشتر از زنان است. میانگین رشد جمعیت در پاکستان سالانه ۲.۴درصد بوده است. میانگین رشد جمعیت در دو ایالت پنجاب و سند کاهش و در دو ایالت بلوچستان و خیبرپختونخواه افزایش یافته است. مطابق نتایج سرشماری ایالت «پنجاب» بیش از نیمی از جمعیت پاکستان را به خود اختصاص داده است. ایالت پنجاب جمعیتی قریب به ۱۱۰ میلیون نفر را در بر می‌گیرد. از این میان تقریباً ۷۰ میلیون نفر در روستاها و ۴۰ میلیون نفر در شهرها زندگی می‌کنند. گفته می‌شود در سال ۱۹۹۸ میلادی جمعیت ایالت پنجاب بیش از ۷۰ میلیون نفر بوده است.
به لحاظ جمعیت ایالت «سند» دومین ایالت بزرگ پاکستان است که قریب به ۵۰ میلیون نفر جمعیت دارد. نسبت به سایر ایالت‌ها درصد جمعیت شهری در ایالت سند بیشتر است و حدود ۵۲ درصد از مجموع جمعیت ایالت را شامل می‌شود.
جمعیت ایالت «خیبرپختونخواه» بیش از ۴۰ میلیون نفر است. ۸۱ درصد از جمعیت این ایالت در روستاها به سر می برند. هم‌چنین جمعیت مناطق قبیله‌ای این ایالت در حدود ۵ میلیون نفر است.
جمعیت ایالت «بلوچستان» بیش از ۱۲ میلیون نفر است. از این میان بیش از ۶۴۰۰۰۰۰ (شش میلیون و چهارصد هزار) نفر مرد و بیش از ۵۸۰۰۰۰۰ (پنج میلیون و هشتصد هزار) نفر زن، جمعیت این ایالت را تشکیل می‌دهند.
جمعیت پایتخت کشور «اسلام‌آباد» از مرز ۲ میلیون نفر عبور کرده است. بر خلاف سایر مناطق جمعیت شهری در اسلام‌آباد کاهش و جمعیت روستایی افزایش یافته است. در سال ۱۹۹۸ میلادی جمعیت شهر اسلام‌آباد تقریباً ۶۶ درصد بوده که حال به ۵۱ درصد کاهش یافته است.
لازم به یادآوری است که در آمار منتشرشده جمعیت مناطق «کشمیر» و «گلگیت‌بلتستان» حساب نشده است.
بر پایه آمار به‌دست‌آمده از سرشماری اخیر، جمعیت پاکستان ۲۱۰ الی ۲۲۰ میلیون نفر است و بیشترین میزان افزایش جمعیت در مناطق مسکونی حدّفاصل میان شهرها و روستاها مشاهده شده است. پاکستان به دنبال افزایش جمعیت و کمبود منابع دچار مشکلات شدید اقتصادی است. در حال حاضر بیش از ۳۰ میلیون پاکستانی زیر خط فقر زندگی می‌کنند و ۶۰ میلیون پاکستانی از آب آشامیدنی سالم محروم هستند. بهداشت و نظافت نیز یکی از معضلات اساسی کشور است.
طبق بررسی‌های نهاد جمعیت و سلامت، اگر جمعیت پاکستان به همین میزان افزایش یابد، تا سال ۲۰۴۶ میلادی جمعیت کشور دو برابر خواهد شد و تا سال ۲۰۳۰ میلادی پاکستان به چهارمین کشور پرجمعیت جهان تبدیل خواهد شد. اگر این روند ادامه پیدا کند، پاکستان تا سال ۲۰۴۰ نیاز به ۱۲۰ میلیون شغل جدید، ۱۹ میلیون خانه و ۸۵ هزار مدرسه ابتدایی جدید خواهد داشت. مطابق این گزارش، میزان مرگ مادران در حین زایمان در پاکستان در مقایسه با سایر کشورهای جهان بیشترین تعداد را نشان می‌دهد. هر سال ۱۲ هزار تن از مادران در حین زایمان جان خود را از دست می‌دهند. پاکستان بیشترین میزان رشد جمعیت در جنوب آسیا را دارد. ۶۸ درصد از کودکان زیر ۵ سال با کمبود مواد غذایی مواجه هستند. کمبود امکانات در مناطق روستایی، مهاجرت به شهرها، گرانی املاک و عدم تسهیلات وام برای خرید مسکن موجب شده است که بخش بزرگی از جمعیت از مسکن محروم باشند. بر اساس گزارش بانک مرکزی، در حال حاضر پاکستان با کمبود ۱۰ میلیون خانه مواجه است. به دلیل مهاجرت از روستاها به شهرها سالانه ۲.۷ درصد به جمعیت شهری افزوده می‌شود و اگر این روند هم‌چنان ادامه یابد، طبقه متوسّط نیز با مشکل ساخت مسکن مواجه خواهند شد. طبق گزارش بانک مرکزی، در پاکستان ۸۳ میلیارد روپیه وام مسکن داده شده است و این رقم تا سال ۲۰۲۱ میلادی باید به ۲۵۰ میلیارد روپیه افزایش یابد. از سوی دیگر مطابق گزارش سال ۲۰۱۸ میلادی بانک جهانی، میزان فقر در پاکستان در ۱۵ سال گذشته ۳۵ درصد کاهش یافته است، لیکن میزان فقر در مناطق روستایی دو برابر شهرهاست. ۸۰ درصد از فقرا در پاکستان در مناطق روستایی به سر می‌برند. بلوچستان فقیرترین ایالت پاکستان است و میزان فقر در این ایالت به ۴۲.۲ درصد می‌رسد. میزان فقر در ایالت سند ۳۴.۲ درصد، در ایالت خیبرپختونخواه ۲۷ درصد و در پنجاب ۲۵ درصد است. مطابق گزارش بانک جهانی، میزان فقر در مناطق شهری پاکستان ۱۸ درصد و در مناطق روستایی ۳۶ درصد است. ۵۳ درصد از کودکان بلوچستان، ۴۹ درصد از کودکان ایالت خیبرپختونخواه، ۴۷ درصد از کودکان ایالت سند و ۳۸ درصد از کودکان ایالت پنجاب با کمبود مواد غذایی مواجه هستند. سه سال پس از استقلال پاکستان در سال ۱۹۵۰ میلادی، جمعیت کشور بیش از ۳۵ میلیون نفر بود، لیکن تنها پس از ۳۰ سال یعنی در سال ۱۹۸۰ میلادی، جمعیت کشور به ۷۵ میلیون نفر یعنی بیش از دو برابر افزایش یافت. در حال حاضر در پاکستان روزانه ۱۵ هزار نفر به دنیا می‌آیند؛ یعنی هر روز باید امکاناتی برای آموزش و بهداشت ۱۵ هزار نفر تدارک دیده شود. به دلیل کمبود منابع و عدم تعادل، نزدیک به ۵۰ میلیون نفر از افراد ۵ تا ۱۹ ساله موفق به فراگیری تحصیلات کامل نمی‌شوند. ۶۰ درصد از جمعیت پاکستان را افرادی تشکیل می‌دهند که می‌توانند به عنوان نیروی کار در پیشرفت کشور نقش داشته باشند. لیکن بخش زیادی از این نیروی کار فاقد مهارت‌های آموزشی و کاربردی لازم هستند. هزاران کارگر در هر گوشه از شهرها دیده می‌شوند، لیکن با تمام این تلاش‌ها هنوز به تعداد کافی مکانیک، متخصّص برق، لوله‌کش و یا کارگر دارای مهارت و آزموده پیدا نمی‌شود.
نظر شما